Sayıştay’ın 2024 yılı denetim raporlarında Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik dikkat çekici bir tespit yer aldı. Belediye, özel halk otobüslerine toplam 501 milyon 148 bin 485 TL tutarında, kanuni dayanağı bulunmayan destek ödemesi gerçekleştirdi. Denetçiler, ücretsiz ve indirimli yolcu desteğinin kilometre başına nakit olarak ödenmesini mevzuata aykırı buldu.
KİLOMETRE FORMÜLÜ SAYIŞTAY’A TAKILDI
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’na göre ücretsiz veya indirimli yolculuk yapan vatandaşlar için sağlanacak gelir desteği; yolcu sayısı, hat uzunluğu ve nüfus kriterleri üzerinden hesaplanmalı. Ancak belediye, 2024 boyunca bu desteği doğrudan kilometre başına ödeme sistemine çevirdi. Denetim raporunda, uygulamanın yıl içinde belediye kasasından özel halk otobüsü işletmecilerine yarım milyar lirayı aşan kaynak aktarılmasına neden olduğu kaydedildi.
3 KEZ TARİFE ARTTI: 40, 45 VE 50 TL
Sayıştay raporuna göre destek miktarları yıl içinde üç kez artırıldı:
-
17 Mayıs 2024: 40 TL/km
-
19 Temmuz 2024: 45 TL/km
-
23 Aralık 2024: 50 TL/km
Ayrıca aylık 5 bin kilometrenin üzerinde çalışan ve 9 bin yolcu taşıyan araçlara ek ödeme yapıldığı da tespit edildi.
2023’TE DE BENZER UYGULAMA YAPILMIŞ
Raporda, belediyenin 2023 yılında da gelir desteği ve “akaryakıt desteği” adı altında iki ayrı kalem ödeme verdiği hatırlatıldı. 2024 itibarıyla Belediye Meclisi kararıyla bu ödemeler birleştirildi ve tamamen kilometre esaslı sisteme geçildi. Aynı dönemde belediye iştiraki Antalya Ulaşım A.Ş.’ye yönelik desteklerin ise mevzuata uygun olduğu belirtildi. Elektronik bilet sistemi üzerinden ücretsiz ve indirimli binişler tam bilet ücretine tamamlanarak 25 milyon 845 bin 312 TL gelir desteği sağlandı.
BELEDİYENİN SAVUNMASI: KAMU YARARI
Antalya Büyükşehir Belediyesi, Sayıştay’a gönderdiği savunmada, toplu taşıma planlaması ve koordinasyonunun belediyenin temel görevlerinden biri olduğunu belirtti. Araç sayısının yetersizliği nedeniyle kamu yararı gözetilerek kilometre başı ödeme modeline geçildiği ifade edildi.
SAYIŞTAY: YASAL SINIRLAR AŞILDI
Denetim raporunda, belediyenin savunmasının kanuni sınırlar içindeki eksikliği ortadan kaldırmadığı vurgulandı. Sayıştay, kilometre başı ödemenin “yasal sınırların ötesinde maliyet artırıcı bir uygulama” olduğunu kaydetti. Sonuç bölümünde, belediyenin destek ödemelerini yalnızca kanunda belirtilen kriterler doğrultusunda yapması gerektiği belirtildi. Aksi halde kamu zararının sürmeye devam edeceği ifade edildi.
