Ekmek, temel karbonhidrat kaynağı olarak günlük beslenmemizin önemli bir parçasıdır. Ancak, çoğumuz ekmeğin kilo alımına neden olabileceğini düşünmekteyiz.
Ekmek türleri besin içerikleri açısından farklılık göstermektedir.
Gerçekte durum nedir? Hadi gelin bir göz atalım.
TAM BUĞDAY EKMEĞİ:
-Tam buğday unundan yapılan ekmek, kepek içeriği sayesinde yüksek lif içerir. Lif, sindirim sistemini düzenler, bağırsak sağlığını destekler ve tokluk hissi yaratır.
- Tam buğday unu, B vitaminleri, demir, magnezyum ve çinko gibi önemli vitamin ve mineralleri içerdiğinden, vücut için gerekli besin öğelerinin alınmasına katkı sağlar.
-Tam buğday ekmeği, genellikle daha düşük glisemik indekse sahiptir. Bu, kan şekerinin daha kararlı seviyede kontrol edilmesine katkı sağlar.
- Buğdayın içindeki doğal antioksidanlar, işlem görmeden kullanıldığından bu ekmekler antioksidan açısından oldukça zengindir. Antioksidanlar, hücre hasarını azaltarak, genel sağlığı olumlu yönde desteklemektedir.
-Tam buğday unu, ekmeğe doyurucu bir dokunuş katar ve yoğun bir lezzet sunar. Bu da sağlıklı bir diyetin keyifli bir parçası olmasını sağlar.
ÇOK TAHILLI EKMEK:
-Bu ekmek türü, genellikle buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi çeşitli tahıl unlarının birleşiminden yapılır. Her tahıl, farklı besin öğelerini içerir, böylece çok tahıllı ekmek, çeşitlilik sağlayarak dengeli bir beslenmeye katkıda bulunmaktadır.
-Tahılların içeriğindeki lif miktarı, çok tahıllı ekmeği lif açısından zengin kılar. Lif, sindirimi düzenler, bağırsak sağlığını destekler ve tokluk hissini artırır.
-Her bir tahıl, farklı vitamin ve mineraller açısından zengin olduğundan çok tahıllı ekmekler çeşitli vitamin ve mineralleri bir araya getirerek vücut için geniş bir besin yelpazesi oluşturur.
-Genellikle çok tahıllı ekmekler, düşük yağ içeriğiyle bilinir. Bu durum kalori alımını kontrol etmeye çalışanlar için ideal bir seçenek olabilir.
- İçerdikleri kompleks karbonhidratlar sayesinde, çok tahıllı ekmekler enerji sağlar ve uzun süre tokluk hissi yaratır. Bu da günlük aktivitelerde ve egzersizde performansı artırarak olumlu destek sağlar.
ÇAVDAR EKMEĞİ:
-Çavdar ekmeği, yüksek miktarda lif içerir. Bu, sindirimi düzenler, bağırsak sağlığını destekler ve tokluk hissini artırarak kilo kontrolüne katkıda bulunur.
-Çavdar ekmeği, düşük glisemik indekse sahip olduğundan kan şekerinin düzenlenmesinde önemli rol oynar. Bu özelliği nedeni ile diyabetik bireyler için önemli bir besin kaynağıdır.
- Çavdar, B vitaminleri, demir, magnezyum ve çinko gibi birçok önemli vitamin ve minerali içerir. Bu durum, vücudun günlük besin ihtiyaçlarını karşılamak için çavdar ekmeğini besleyici bir seçenek haline getirir.
- Buğdaya duyarlılık veya gluten intoleransı söz konusu olduğu durumlarda, çavdar ekmeği glutensiz bir alternatif olarak tercih edilmelidir.
KEPEK EKMEĞİ:
-Kepek ekmeği, yüksek miktarda lif içeriği sayesinde sindirim sistemi sindirimi düzenler, bağırsak sağlığını destekler ve tokluk hissini artırarak kilo kontrolüne katkıda bulunur. Kabızlık sorunlarını azaltarak bağırsak hareketlerini düzenler.
- Düşük glisemik indekse sahip olduğundan, kan şekerinin daha istikrarlı bir şekilde kontrol edilmesine yardımcı olur.
- Kepek, B vitaminleri, demir, magnezyum ve çinko gibi birçok önemli vitamin ve minerali içerdiğinden, vücudun günlük besin ihtiyaçlarını karşılamak için kepek ekmeğini besleyici bir tercih haline getirir.
- Lif içeriği ve besleyici öğeleri sayesinde, kepek ekmeği kolesterol seviyelerini düzenleyerek kalp sağlığını destekler.
MISIR EKMEĞİ:
-Mısır ekmeği, glutensiz bir alternatif sunar. Glüten intoleransı veya buğdaya karşı duyarlılık yaşayan bireyler için uygun bir seçenektir.
-Mısır, B vitaminleri, folat, demir ve magnezyum gibi önemli besinleri içerdiğinden vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri karşılamaya yardımcı olur.
-Mısır ekmeği, lif bakımından zengindir. Lif, sindirimi düzenler, bağırsak sağlığını destekler ve tokluk hissini artırır.
-Mısır, antioksidanlar açısından zengindir. Antioksidanlar, hücresel hasarı azaltarak genel sağlığı destekler.
-Mısır ekmeği, özgün tadıyla bilinir. Bu, çeşitli diyetleri zenginleştirmek ve farklı lezzetler denemek isteyenler için cazip kılar.
VE UZAK DURMAMIZ GEREKEN.. BEYAZ EKMEK:
-Beyaz ekmek, genellikle işlenmiş beyaz un kullanılarak yapıldığından, bu süreç sırasında, buğdaydaki kepek ve tohum ayrılır, bu da unun lif, vitamin ve mineral içeriğini azaltır.
-Düşük lif içeriği nedeniyle beyaz ekmek, uzun süreli tokluk hissi sağlamada diğer ekmek türleri kadar başarılı olmadığı gibi, yüksek glisemik indekse sahip olmasından dolayı, kan şekerinin hızlı bir şekilde yükselip düşmesine neden olur.
-Tam buğday ekmeği gibi vitamin ve mineral açısından zengin değildir. İşlenmiş unun kullanımı, besin değerini azaltmaktadır.
-Beyaz ekmek, bazı kültürlerde geleneksel bir tercih olabilir. Ancak, sağlıklı bir diyet için tam tahıllı ekmeklerin veya besin açısından zengin ekmek alternatiflerinin tercih edilmesi önemlidir.
“Ekmek kilo aldırmaz ya da aldırır” düşüncesinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, tüketilen ekmeğin miktarı ve çeşidinin kontrolüdür. Aşırı miktarda tüketmek kilo artışına neden olduğundan porsiyon kontrolü yaparak, çeşitli besin gruplarından dengeli bir diyet oluşturmak kilo kontrolü konusunda oldukça etkili olacaktır.
Başkent Üniversitesi Alanya Uygulama Ve Araştırma Merkezi Beslenme ve Diyetetik Bölümü
Dyt. Selin AKALIN
