Yılan ısırıkları ve akrep sokmasının tüm dünyada ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğunu belirten Doç. Dr. Nalan Kozacı, ”Yılan zehri, ısırdığı bölgede etkisini gösterebilir ya da dokulara sızarak tüm vücuda yayılıp sistemik etkiler oluşturabilir. Zehirlenme, yılanın türüne, büyüklüğüne, yılan sokan kişinin yaşına, büyüklüğüne bununla birlikte ısırmadan bu yana geçen süreye, ısırık yerine ve ısırık özelliklerine (yer, derinlik, sayı, enjekte edilen zehir miktarı) göre değişmektedir. Hastalar muayene ve laboratuar sonuçlarına göre değerlendirilmeli, zehirlenmenin şiddetine göre de evrelendirilmelidir.
Evre 0: zehirlenme yoktur, kuru ısırıktır.
Evre 1: Hafif zehirlenmedir. Sadece ısırık yerinde hafif doku şişliği vardır.
Evre 2: Orta şiddette zehirlenmedir. Isırık yerinde ilerleyen doku şişliği ve morluk vardır, laboratuar sonuçlarında bozukluklar oluşmuştur.
Evre 3: Ağır şiddette zehirlenmedir. Isırık yerinde şişlik, morluk, şiddetli ağrı, kanlı bül oluşumları ve doku yıkımı vardır. Hastanın genel durumu kötü, ve laboratuar sonuçlarında ileri düzeyde bozulmalar gelişmiştir.
Zehirli yılan ısırmalarında tedavinin temeli ise panzehirdir. Panzehir kullanımına bağlı başlıca riskler ölümcül olabilen anafilaksi ve serum hastalığıdır. Bu nedenle Panzehir, zehirlenme derecesine göre uygulanmalıdır. Evre 0 ve Evre 1 şiddetindeki zehirlenmelerde ise panzehir tedavi uygulanmaz. Bu hastalar, ısırık yerine yara bakımı yapılarak takibe alınmaktadır. Evre 2 ve Evre 3 hastalarımıza ise Panzehir uygulanır. Klinik duruma göre servis veya yoğun bakım ünitesine yatırılarak takibe alınır.
Yılan Isırıklarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
Yaralı, güvenli bir yere götürülür. Sakinleştirilir, ısırılan yer (ayak, el, kol, bacak...) hareket ettirilmeden sabitlenir. Isırık bölgesindeki sıkı kıyafetler ve takılar çıkarılır. Yara soğuk su ile yıkanmaz bu durum zehirlenmeyi arttırabilir. Yara üzerine hiçbir girişimde bulunulmaz. (kesilmez, emilmez, vb.) Isırık yerine alttan veya üstten turnike uygulanılmaz. Bir an önce 112 Acil çağrı merkezi aranarak yardım istenilmelidir.
Akrep Zehirlenmesinde Neler Yapılır?
Akrep zehirlenmelerinde 10 yaşından küçük ve 65 yaşında büyük yaralılarda şiddetli zehirlenme ve ölüm riski yüksektir. Akrebin, zehri verdiği bölgede, yanma, ağrı, kızarıklık, şişlik ve uyuşma hissi hemen hemen tüm yaralı hastalarda görülmektedir. Şiddetli zehirlenmelerde zehir tüm vücuda yayılmakta, ağır klinik tablolara yol açabilmektedir. Bu nedenle, acil servise akrep sokması şikayeti ile başvuran tüm hastalarda şiddetine göre evreleme yapılmaktadır. Panzehir, ölümcül alerjik reaksiyonlara neden olabileceği için sadece ciddi sistemik bulguları olan hastalara uygulanılmaktadır.
Peki Akrep Sokmalarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?
Akrep ısırığının olduğu bölge; bol sabunlu su ile yıkanır, buz ile soğutulur .(buz hiçbir zaman deri ile temas halinde olmamalıdır). Buz hem şişmeyi engeller hem damarlarda büzüşme yaptığı için zehrin emilimini azaltır. Bu durum ağrının azalmasına da yardımcı olur. Yara üzerine hiçbir girişimde bulunulmaz (kesilmez, emilmez, vb.). Isırık yerine alttan veya üstten turnike uygulanmaz. Bir an önce 112 Acil çağrı merkezini arayarak yardım istemeyi unutmayınız. Bizler ALKÜ Alanya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Servis Birimi olarak ilk müdahaleniz için yanınızda olmaya en uygun tedaviyi sizler için yapmaya hazır olacağız.“ ifadelerine yer verdi.
